top of page
Ara
Yazarın fotoğrafıbaskabiratolye

Başka Bir Atölye’den davet var.



“….Ama sözlerdir bütün kargaşa ve belanın kaynağı. Şimdilerde bizden sözlerin sadece bir tek şekilde, işaretler olarak işe yaradığını düşünmemiz isteniyor. Felsefecilerimiz, bazıları en azından, bir sözcüğün (cümlenin, önermenin) sadece bir tek anlamı olduğu, rasyonel zekâ tarafından korunabilecek bir olguya işaret ettiği, mantıksal olarak sağlam ve ideal olarak da nicelikselleştirilebilir olduğu zaman bir değeri olduğuna inandırmaya çalışıyorlar bizi…”

Ursula K. Le Guin , Karanlığın Sol Eli, Ayrıntı Yayınları, Nisan 2017, İstanbul, s.145.


“...Gündelik durumların keşfi, gündelik olan içinde, akılcılaştırıcı veya planlayıcı bir kuruma bağımlı olmayacak bir müdahale kapasitesini, bir değişim (yeniden örgütlenme) olanağını varsayar. Böyle bir praksis, gerek kavramsal çözümleme ile, gerekse "toplumsal-çözümlemesel" deneyimlerle oluşturulabilir...”

Henri Lefebvre, Modern Dünyada Gündelik Hayat, Metis Yayınları, Temmuz 2007, İstanbul, s.204.


Neden bir sözlük


Resmi TDK (Türk Dil Kurumu) Sözlüğü’nün ideolojik yönünün ağır bastığı, sivil

sözlük Vikipedi’ye (Wikipedia) erişimin kısıtlandığı bir ülkede söz/cük üzerine

düşünmek kaçınılmaz oluyor. Hayatın içinde biliyoruz ki sözcükler kullananları

için de çoğu kez farklı anlamlar taşıyor. Yukarıda Ursula K. Le Guin’den

yaptığımız alıntıda da geçtiği gibi, sözcükler anlamın ötesinde gündelik

hayatımızı büyük ölçüde rasyonalize ediyor ve düşünce biçimimizi,

deneyimlerimizi etkiliyor.

Bu farkındalıkla Başka Bir Atölye olarak, önce Kasım 2018’de düzenlenen

“Deneyim” temalı TÜYAP Sanat Fuarı’nda, ardından Web ortamında paylaşmak

üzere gündelik hayat deneyimlerimizle ilişkili sözcüklerden oluşan görsel bir

sözlük oluşturduk.


Neden gündelik hayat deneyimleri sözlüğü


Gündelik hayat siyasal alandaki iktidar ilişkilerini her geçen gün yeniden üretir

ve bunu bir ritim halinde sürdürür. Henri Lefebvre otuz yılı aşkın bir süre bunun

üzerine düşünmüş ve “The Critique of Everyday Life” isimli üç ciltlik eser ile bu

çalışmalarını yayımlamıştır. Türkçeye de çevrilen bu eser, dünyada hakim olan

kapitalist üretim ilişkilerinin gündelik hayatımızı nasıl ele geçirdiğini irdeler.

Gündelik hayat bir üretim biçimi olduğu gibi, aynı zamanda tekrarlama/rutin

gücü ile toplumu yönlendirme biçimidir de. Çalışmanın ve boş vaktin, özel ve

kamusal olanın, modern kapitalist toplumdaki diyalektik ilişkisi ancak gündelik

hayatı çözümlediğimizde görünür olabilir. Bu bilgi aynı zamanda insan evladını

kendine, doğaya, topluma yabancılaştıran sistemi dönüştürme konusunda da

ilham vermektedir. Tam da yukarıda H. Lefebvre’in alıntısının geçtiği eserde

olduğu gibi, “...devrim sadece ekonomik, politik veya ideolojik bir düzlemde

tanımlanmaz; asıl amacı gündelik hayatın ortadan kaldırılmasıdır. Meşhur geçiş

dönemine gelince, o da yeni bir anlam kazanır. Geçiş dönemi gündelik hayatı

reddedecek ve onu eritmek, dönüştürmek üzere yeniden düzenleyecektir...” (s.48)


Nasıl bir sözlük


Gündelik Hayat Deneyimleri sözlüğü ile düşünce sınırlarımızı görebilmeyi,

farklılaştırmayı, sık kullandığımız anlamlandırılmış sözcüklerin başkalarıyla yer

değiştirdiklerinde etkilerini deneyimleyebilmeyi amaçladık. Sözlükte, anlamı ile

düşünce biçimimizi etkileyen sözcükleri görselleri ve yazılı ifadeleriyle birlikte

derledik. Metnin ve görselin yanyanalığının, çatışmasının, birlikteliğinin, dilin

akışkan ve yaşayan yapısı ile daha ilintili olduğundan yola çıkarak, görsellerin,

şaşırtan-değiştiren-ters yüz eden-koruyan etkisinin sözlüğe önemli bir katkı

yapacağını öngördük.


Sözlüğü yine bir atölye biçiminde, Başka Bir Atölye olarak zaman zaman

kesiştiğimiz, toplum/halk yararına çalışan, kar amacı gütmeyen, oluşum, kurum

ve kişilerden aldığımız katkılarla kolektif olarak hazırladık. Sözlükte Başka Bir

Atölye’nin çevresi nedeniyle mimarlık dünyasından epey sözcük olmakla birlikte,

olabildiğince geniş bir perspektiften katkı alma arzusu taşıdık ve çok yere haber

saldık.


Nihayetinde Gündelik Hayat Deneyimleri Sözlüğü ucu açık bir çalışma. Bu

nedenle 3 ayda bir güncellemeye açarak, düzenli revizyonlar yapmak istiyoruz.

2019 yılının erken bir versiyonu için, 15 Ocak’a kadar sözcüklerinizi ve eşlik

eden görsellerinizi bize yollayabilirsiniz (baskabiratolye@gmail.com). Sözlüğün

Kasım 2018 bu versiyonundaki mevcut sözcükleri de yenilemek isteyebilirsiniz.

Görsel konusunda sıkıntı duyarsanız Atölye görselleştirme konusunda destek

olacaktır. Kamu, halk yararını dert edinen ve bunun için üreten herkes sözlük

yazarı olabilir. Katkılarınızı bekliyoruz...


Başka Bir Atölye adına

Gül Köksal ve Pelin Kaydan


144 görüntüleme0 yorum

Komentarze


bottom of page